Paneeltje van Cimabue: van een Franse keuken naar het Louvre

Een kunstmarktsprookje met een onverwacht vrolijk einde. Zo kan de meest recente verwerving door het Louvre worden omschreven. Het museum in Parijs maakte vrijdag bekend voor 24,2 miljoen euro een schilderijtje te hebben verworven van de Florentijnse schilder Bencivieni di Pepo (1240-1302), beter bekend als Cimabue. Het gaat om een bijbels tafereel, de bespotting van Christus, dat nog geen A4’tje groot is.

Het houten paneeltje zorgde vier jaar geleden voor wereldnieuws. Het kleine Franse veilinghuis Acteon in het Noord-Franse Compiègne bood het aan. Jarenlang had het boven het fornuis gehangen bij een hoogbejaarde Franse vrouw. De eigenaresse, die bezig was met verkoop van haar huis, veronderstelde dat het een onbeduidende Russische icoon was. De oplettende veilingmeester herkende er echter een mogelijke Cimabue in, een baanbrekende Italiaanse kunstenaar die Dante noemde in De Goddelijke komedie.

Een ingeschakelde kunstexpert kon onbetwistbaar aantonen dat het een deel van een verzaagd veelluik betrof. De panelen die ooit aan weerszijden van het aangeboden werk zaten bevinden zich in de Frick Collection in New York en de National Gallery in Londen. De aansluitende wormgaten in het gebruikte populierenhout van de drie panelen vormden voor die stelling het bewijs.

Veilinghuis Actéon rekende vier jaar geleden op een opbrengst van 4 tot 6 miljoen euro. Maar na een hevige biedingsstrijd leek het zeven eeuwen oude paneeltje voor 24,2 miljoen euro van eigenaar te verwisselen. Volgens The Art Newspaper kwam het hoogste bod van de in de Amerikaanse staat Delaware wonende Chileense econoom Álvaro Saieh. Samen met zijn vrouw beheert Saieh de Alana Collection, een vermaarde verzameling Italiaanse primitieven.

Direct na de veiling bestempelde het Franse ministerie van Cultuur de Cimabue tot een nationale schat die het land niet uit mocht. Franse musea hadden daarna 30 maanden de tijd om het schilderij te kopen voor het veilingbedrag.

Louvre-directeur Laurence des Cars noemt de aanwinst in een persbericht „een cruciale mijlpaal in de kunstgeschiedenis, die de fascinerende overgang markeert van icoon naar schilderij”. Een Amerikaanse projectontwikkelaar en de Société des Amis du Louvre, een steunvereniging van het museum, hebben de aankoop mogelijk gemaakt.

Het paneeltje maakte de 90-jarige Franse vrouw meervoudig miljonair. Lang kon ze niet genieten van haar rijkdom: twee dagen na de veiling overleed ze. Haar drie erfgenamen profiteren nu van de museumaankoop.