Oekraïne zet opmars in het oosten door: dorpen en steden bevrijd

Het Oekraïense leger is bezig met een verrassend snelle opmars in het noordoosten van Oekraïne. In de laatste 24 uur zijn diverse belangrijke plaatsen in het gebied ten zuidoosten van Charkov heroverd op het Russische leger, waaronder Koepjansk en Izjoem. Militaire experts voorspellen dat het succesvolle tegenoffensief de oorlog in Oekraïne kan doen kantelen.

Het Russische ministerie van Defensie heeft zaterdagmiddag bevestigd dat Russische militairen zich terugtrekken. „Om de doelen van de speciale operatie, het bevrijden van de Donbas, te realiseren is besloten om de manschappen in de regio’s Balaklija en Izjoem te hergroeperen, zodat de acties in de richting van Donetsk kunnen worden opgevoerd.” Het is de eerste mededeling van de Russische autoriteiten over de actuele situatie in Oost-Oekraïne. De terugtrekking uit Izjoem is ook bevestigd door Daniil Bezsonov, een pro-Russische bestuurder in de provincie Donetsk. Pro-Russische bestuurders in de regio roepen op tot ‘evacuatie’.

Offensief in zuiden

Afgelopen week opende Oekraïne een verrassingsaanval in het noordoosten. Rusland had soldaten en materieel juist verplaatst naar de zuidelijke regio Cherson, waar Oekraïne eind augustus al een tegenoffensief inzette. Het noordelijke offensief blijkt zeer succesvol. Na het stadje Balaklija volgde vrijdagnacht de bevrijding van het logistieke knooppunt Koepjansk en zaterdag het militair-strategisch belangrijke Izjoem. Op sociale media circuleren veel onbevestigde berichten over strijd in plaatsen nog verder in de Donbas: Lyman zou al bevrijd zijn, er zou geschoten worden in Lysytsjansk en zelfs bij de luchthaven van Donetsk.

Lees ook: Onverwacht Oekraïens succes door een nieuw tegenoffensief: ‘Zeer effectief’

Militaire experts prijzen de Oekraïense legerleiding, die de Russen heeft weten te verrassen. De aanval zorgt voor chaos aan Russische zijde: rustplaatsen en dorpen worden in alle haast verlaten. De Russische soldaten zijn uitgeput, hebben gebrek aan wapens en munitie en kampen met een laag moreel. Daartegenover staan de gemotiveerde Oekraïense soldaten, die getuige video’s door de bevolking onthaald worden als bevrijders na zes maanden bezetting. Foto’s tonen soldaten met Oekraïense vlaggen bij elk nieuwe herovering. Naar verwachting worden duizenden Russische soldaten ingesloten door de Oekraïense krijgsmacht. We hebben niet genoeg ruimte voor alle krijgsgevangenen, grapte een adviseur van president Zelensky.

Bezorgd en verward

In Rusland blijft de tegenslag in Oost-Oekraïne niet onopgemerkt. Commentatoren op de staats-tv, normaliter vol vertrouwen in de Russische zege, tonen zich bezorgd en verward. Het is moeilijk, erkende tv-presentator en propagandist Vladimir Solovyov. Maar hij wees ook op een credo van Stalin: wie in paniek raakt, moet worden doodgeschoten. De stilte vanuit het Kremlin – of de herhaalde mededeling dat de speciale militaire operatie volgens plan verloopt – wekt de woede van militaire bloggers en oorlogsverslaggevers. Ze verwijten de Russische legerleiding incompetentie.

Een opmerkelijk protest kwam van lokale bestuurders uit St Petersburg en Moskou. Raadsleden van twee districten in die steden stuurden afgelopen week een verzoek naar de Doema om president Poetin uit zijn ambt te zetten vanwege verraad. Volgens de bestuurders van Smolninski in St Petersburg – de wijk waar Poetin opgroeide – heeft Poetins besluit om Oekraïne aan te vallen geleid tot grootschalig verlies van levens, talloze oorlogsinvaliden, schade aan de nationale economie en versnelde uitbreiding van de NAVO.

Deze zondag is de laatste van drie dagen van lokale en regionale verkiezingen in Rusland. Naar verwachting speelt de oorlog nauwelijks een rol bij de verkiezingen en behoudt Verenigd Rusland, de partij die Poetin steunt, de meerderheid.