De Franse trompettiste Lucienne Renaudin Vary (23).
Foto Jeremy Spiegel / Parlophone Records Ltd.
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Jonge musici De trompet kent een nieuwe ster in de jonge Française Lucienne Renaudin Vary. Ze is deze week een van de trekpleisters op het Jong Talent Festival Schiermonnikoog.
Ruim een halve eeuw vormde het goedlachse bolle gezicht van de legendarische Maurice André de belichaming van de Franse trompet. Het waren de machojaren van het instrument, want André benadrukte vaak de noodzaak van een krachtig lijf. „Ik werd sterk door op mijn veertiende als mijnwerker zeventien ton kolen per dag te verplaatsen”, zei hij.
Tien jaar geleden stierf hij en het zou hem wellicht verbaasd hebben dat niet lang daarna de frêle 23-jarige Lucienne Renaudin Vary zijn muzikale erfenis opeiste. Van een ontmoeting met André kwam het nooit. Ze belandde op haar vijftiende – twee jaar na zijn dood – op het Parijse conservatorium, waar hij voorheen lesgaf. „Dus daar was alleen nog zijn schaduw. Toch leeft in mij het gevoel dat ik hem ken, want zijn platen behoorden tot de soundtrack van mijn kinderjaren. Zijn klank was zacht maar helder, heel menselijk. Ik zou hem uit duizenden herkennen.”
Alles op gevoel
Renaudin Vary maakt deel uit van een gestaag groeiende stroom vrouwelijke solo-trompettisten, met de Britse Alison Balsom (43) en de Noorse Tine Thing Helseth (34) als beroemdste voortrekkers. „Balsom was mijn inspiratiebron en rolmodel. Haar voor het eerst zien en horen riep de gedachte op: zie je wel, ik kan als meisje trompettist worden en overal ter wereld de podia beklimmen. Tegenwoordig schrijven trompetleraren mij op Facebook dat in hun klassen meer en meer meisjes zitten die mij willen zijn.”
Op het Parijse conservatorium studeerde zij zowel klassiek en jazz. Op haar zeventiende brak ze internationaal door, en sindsdien bracht ze bij het grote label Warner drie albums uit: het meest recente wijdde ze aan de tango van Astor Piazzolla.
Komende week geeft ze een recital tijdens het Jong Talent Festival op Schiermonnikoog, met pianist en festivaldirecteur Caspar Vos. Beiden musiceerden drie jaar geleden voor het eerst samen op Wonderfeel.
„Als klassiek trompettist is ze het meest toonaangevende gezicht van haar generatie”, vindt Vos. „Maar ze schakelt ook moeiteloos naar jazz en andere stijlen. Alles gaat op gevoel. Voor haar draait muziek om vrijheid ervaren en niets vastleggen. Het vergt moed en durf om jezelf te willen verrassen tijdens concerten. Maar dat is een belangrijk onderdeel van haar succes. Want het publiek wil ook verrast worden.”
Renaudin Vary is ook te horen op Dance with me, het nieuwe album van het ensemble Ludwig van dirigent en sopraan Barbara Hannigan, en waarin haar trompet stem geeft aan de salsa in Barry Manilows wereld hit Copacabana. Haar smaak is breed. „Wanneer er in een taxi op weg naar een concert een mooie popsong langskomt, dan gebruik ik die vaak in de kleedkamer als opwarmer.”
Of ze speelt iets van haar jazz-idool Chet Baker. „Bij hem zit elke noot op de goede plek. Zijn solo’s en improvisaties zijn als melodieën. Hij was een van de eerste trompettisten naar wie ik luisterde. Zijn spel is zo puur en simpel: niet veel noten, niet technisch volmaakt, maar wel recht uit het hart en ontroerend. ‘Eenvoud is de kroon op de kunst’, zei Chopin. Chet Baker is voor mij een toonbeeld daarvan.”
Blote voeten
Renaudin Vary staat vaak met blote voeten op het podium, zodat haar lichaam de trillingen van het orkest in zich kan opnemen. „Voor mij is dat een goede manier om één te worden met de musici om me heen. Als instinctief musicus heb ik die lijfelijke ervaring nodig. De enkele keer dat ik jonge trompettisten een masterclass geef, leg ik altijd de nadruk op het plezier dat daarin schuilgaat. Geen analyses, niet teveel in je hoofd zitten of bang zijn wat anderen van je denken. We spelen trompet, we redden geen levens.”
