Braziliaanse president Bolsonaro: Ik zal me aan de grondwet houden

De zittende Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft na een radiostilte van bijna twee dagen gereageerd op de door hem verloren presidentsverkiezingen. In zijn presidentiële paleis bedankte hij dinsdagmiddag lokale tijd zijn kiezers in een toespraak van minder dan twee minuten. Hij zei zich „aan de grondwet te houden”, maar zei niet expliciet iets over zijn nederlaag. Eerder op dinsdag had zijn minister van Communicatie Fábio Faria al aangekondigd dat Bolsonaro de verkiezingsuitslag niet zal aanvechten.

In de nacht van zondag op maandag riep de Braziliaanse Kiesraad Luiz Inácio ‘Lula’ da Silva uit tot winnaar van de presidentsverkiezingen. Lula, die tussen 2003 en 2011 al president was, won nipt: hij behaalde 50,9 procent van de stemmen, tegenover 49,1 procent voor de zittende president Bolsonaro. Lula zal op 1 januari 2023 voor de derde keer worden geïnaugureerd als president.

Terwijl wereldleiders Lula feliciteerden met zijn overwinning, zweeg Bolsonaro. De voormalige minister van Infrastructuur onder Bolsonaro, Tarcisio de Freitas, zei na de verkiezingsuitslag dat het feliciteren van Lula deel uitmaakt van de democratische traditie. De Freitas, die werd verkozen tot gouverneur van deelstaat São Paulo, voegde eraan toe te hopen dat Lula zich president van alle Brazilianen zou tonen – een belofte die Lula reeds deed nadat de verkiezingsuitslag bekend werd.

Snelwegblokkades

Een deel van de aanhangers van Bolsonaro liet maandag wel van zich horen, onder meer door wegen in het land te blokkeren. Het Braziliaanse Hooggerechtshof verordonneerde een dag later dat de politie de honderden afgesloten wegen zou vrijmaken. Volgens persbureau Reuters waren dinsdagmiddag meer dan 300 blokkades opgeheven, maar waren er ook nog altijd 260 van kracht.

Volgens sommige analisten zou Bolsonaro, die de betrouwbaarheid van het Braziliaanse electorale systeem eerder openlijk in twijfel trok, hebben willen afwachten hoe de situatie op straat zich zou ontwikkelen en hoe politieke actoren om hem heen op de verkiezingsuitslag zouden reageren. Al snel werd duidelijk dat mensen om hem heen de uitslag niet zouden betwisten. Zo kwam naar buiten dat zijn stafchef Ciro Nogueira en zijn vicepresident Hamilton Mourao, voordat Bolsonaro de stilte doorbrak, reeds contact hadden opgenomen met het Lula-kamp om een machtsoverdracht te bespreken.

Lees ook: Het zwijgen van president Bolsonaro is veelzeggend