Bell Witch: muziek met het tempo van een gletsjer en het gewicht van een planeet

„Wat ik eigenlijk zo leuk vind aan funeral doom? Oef…” Lastige vraag, ook voor een van de beste muzikanten in dat grimmige hoekje van de heavy muziek: Dylan Desmond, oprichter en bassist van het duo Bell Witch uit Seattle. Funeral doom is de traagste en zwaarste van alle rockgenres, waarin het toch al naar klaagzang en requiems neigende doom metal wordt vertraagd tot het tempo van een gletsjer, en het gewicht van een planeet. Slechts een paar beats per minuut, uiterst subtiel schuivend met melodieën, sfeer en geladen emotie. Zet het aan in de auto, en je weet meteen waar iets net niet helemaal lekker vastzit, want het gaat onherroepelijk meetrillen met de extreem lage riffs en mokerslagen.

Bell Witch perfectioneerde die stijl op hun albums Four Phantoms (2015) en Mirror Reaper (2017), een album met slechts één song van bijna anderhalf uur, dat ze dat jaar in z’n geheel op het Tilburgse festival Roadburn speelden. Een show met extra diepgaande emotie, omdat ex-drummer Adrian Guerra voor de opnames van die plaat plots overleed. Mirror Reaper werd een groots eerbetoon aan hem.

Maar het kan nog epischer: dinsdag kondigde Bell Witch de release aan van The Clandestine Gate, het eerste deel van de trilogie Future’s Shadow die de komende jaren wordt vervolmaakt en uiteindelijk één enorm lied zal vormen. De groep maakte ook bekend dat ze vrijdag optreden op Roadburn en daar het hele eerste deel – ook weer bijna anderhalf uur – gaan spelen. Een nieuwe mijlpaal in enormiteit, die het alleruiterste zal vragen van de luisteraar.

Ja, wat is daar ook alweer zo leuk aan? „De meeste muziek is gemaakt met een vast metrum, een ritme”, zegt Desmond (41) na een paar tellen nadenken. „Maar in doom metal, en zeker in funeral doom, zit een zekere vertraging in het ritme. Black Sabbath, de uitvinders van het genre, deden het al: net wat meer tijd nemen tussen sommige noten. Die impliciete vertraging in sommige delen van de riffs, waarin wordt ingehouden, een heel klein beetje maar, en dan gáát het weer.” Met een grote grijns schuift hij iets dichter naar de camera: „I love that!”

Soms is het alleen maar iets in de manier waarop hij z’n arm optilt om de volgende noot te raken, en dan weet ik waar de klap komt

Dylan Desmond Bell Witch

Metal zonder headbangen

Het is metal zonder headbangen, want ritmisch meetellen lukt dus niet echt (en het zou te langzaam gaan). De klappen van drummer Jesse Shreibman, die samen met Desmond zingt, komen vaak net een fractie later dan je zou denken. „We laten het nummer een beetje z’n eigen flow en timing bepalen. Daarvoor kijken Jesse en ik vaak naar elkaar, het contact is erg visueel. Soms is het alleen maar iets in de manier waarop hij z’n arm optilt om de volgende noot te raken, en dan weet ik waar de klap komt. Of hij hoort in zijn oortje het subtiele geluidje van mijn snaren als ik ze even loslaat. Dat is niet getimed, maar puur het gevoel in het moment. Je concentreert je op de ruimte tussen de noten en dan wordt een vierkwartsmaat heel makkelijk een vijfkwartsmaat, bijna een improvisatie.”

Die vrijheid, daar gaat het ze om. Tegelijkertijd weten ze tijdens het opnemen in de studio heel goed wat ze aan het doen zijn en hoe het moet klinken. Desmond: „Sommige delen hebben we zo ontzettend vaak gerepeteerd, die gaan precies zo uit het ritme zoals we het geoefend hebben. We maken onze eigen timing, en de inconsistenties worden consistent.”

En dat roept emoties op, zegt Desmond. „Als je een noot heel lang aanhoudt, heeft dat een bepaalde spanning. Als een band heel snel speelt heeft dat ook spanning, maar dat zorgt denk ik voor actievere emoties. Bij heel lang uitgerekte muziek, waarbij je niet precies weet wanneer de volgende beat volgt, komt een andere emotie. Iets nostalgisch. Iets dat vertrouwd aanvoelt, maar niet per se gewenst is. Maar toch ook wel een beetje gewenst.” Hij schiet in de lach. „Lastig om emotie uit te leggen. Maar dat is wat zulke lang uitgesponnen noten een beetje bij mij oproepen.”

Bell Witch brengt deze week het nieuwe album The Clandestine Gate uit, het begin van een trilogie.

Foto Bobby Cochran

Geen plaspauzes

Desmond is vrolijk, oogt fris als een hoentje door het Zoom-scherm. En dat terwijl het drie uur in de nacht is in Olympia, het stadje vlak onder Seattle waar Kurt Cobain Nirvana’s Nevermind schreef, en waar Desmond en Shreibman op één huizenblok van elkaar wonen. „Ik werk in een bar, ben net klaar en rond deze tijd ben ik eigenlijk altijd nog wel een paar uur wakker.” Desmond, lang haar met zwarte krulletjes, goeie snor – beetje de jonge versie van Black Sabbaths gitarist Tony Iommi – vertelt dat ze pas twee weken geleden het nummer voor het eerst helemaal speelden. „Het moeilijkste van zo’n lang stuk is dat je geen plaspauzes hebt”, grapt hij.

Wat echt moeilijk is, zegt Desmond, is het overzien van het enorme project dat de komende jaren nog verder vorm moet krijgen in de trilogie. „Het gevoel en de sfeer van dit album moeten aansluiten bij de volgende albums, dat was heel lastig. Het idee is dat het derde album straks eindigt waar het eerste begint, een cyclus. The Clandestine Gate is daarom één lange opbouw richting de volgende delen van Future’s Shadow. We hebben een zeer grove schets van hoe dat allemaal moet gaan klinken. En harde schijven vol met riffs en ideeën waar we de komende tijd wijs uit zullen moeten worden.”

Er ligt een meerjarenplan voor de release van het hele epos. Na dit album en aansluitende tour keren ze terug naar hun andere band, Stygian Bough, een samenwerking met folk-muzikant Erik Moggridge. Daarna komt het volgende deel van Future’s Shadow, daarna weer een album van Stygian Bough, enzovoorts. Desmond: „Hoe zei Lao Zi dat, ‘Een reis van duizend mijl begint met één stap’? Je moet gewoon een duik nemen en beginnen.”