N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Bingereaden Zomer! Tijd voor goede leesvoornemens. Deze week: de Russische oligarchen
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/08/data89105504-a7511c.jpg)
Na de val van de Sovjet-Unie in 1992 wist een kleine groep mannen in zeer korte tijd een miljardenvermogen te vergaren. Door de failliete boedel van het communisme voor een habbekrats te kopen en die tegen het veelvoudige te verkopen, werden ze van armoedzaaiers miljardairs. Ze bezaten olie- en gasbedrijven, banken, fabrieken, mijnen, televisiezenders, ja, wat bezaten ze eigenlijk niet.
Met hun geld kochten ze met name in het Westen paleizen en megajachten, waarmee ze als vorsten over de wereldzeeën voeren. De weelde waarin ze leefden leek op die uit een sprookje van een sultan uit de Duizend-en-een-nacht. Hun kinderen leidden een playboybestaan en waren vaker in Londen en New York aan te treffen dan in Moskou of Sint-Petersburg. Totdat de oorlog in Oekraïne begon en er een einde aan hun feest kwam.
Over hun opkomst schreef de Canadese journaliste (en huidige Canadese vicepremier) Chrystia Freeland een geweldig boek, Sale of the Century. Helder laat ze hierin zien hoe die mannen dankzij hun contacten in het Kremlin in een mum van tijd schatrijk werden, maar ook hoe sommigen hun rijkdom verloren toen ze in ongenade vielen. Een vergelijkbaar boek is The Oli-garchs. Wealth and Power in the New Russia van de Amerikaanse oud-Ruslandcorrespondent David E. Hoffman, dat goed laat zien hoe de oligarchen halverwege de jaren negentig ook politieke macht veroverden.
Naast de gewone oligarchen, de succesvolle zakenlieden van het wilde kapitalisme van de jaren negentig, ontstond sinds 2000, het jaar waarin Poetin president van Rusland werd, ook een tweede groep oligarchen. En die zat in het Kremlin. Zo’n tien oud-KGB-kameraden van Poetin werden namelijk even rijk als die zakenlieden. Daarover schreef de Britse oud-Ruslandcorrespondent Catherine Belton De mannen van Poetin. Een magistraal boek, waarin je leest hoe de bovenwereld en de onderwereld sinds 1992 met elkaar verweven zijn geraakt en Rusland een maffiastaat werd.
Chrystia Freeland: Sale of the Century. The Inside Story of the Second Russian Revolution. 400 blz. Little, Brown UK €19,99
David E. Hoffman: The Oligarchs. Wealth and Power in the New Russia. Public Affairs Books, 608 blz. €17,99
Catherine Belton: De mannen van Poetin. Hoe de KGB Rusland heroverde en vervolgens de strijd aanging met het Westen. Prometheus, 608 blz. €27,50
